W tym roku renowacji mają być poddane cztery sarkofagi z Katedry na Wawelu: króla Stanisława Leszczyńskiego, królowych: Barbary Zapolyi, królewny Anny Marii Wazy i królewicza Aleksandra Karola Wazy.
Barbary Zapolya, pierwsza żony Zygmunta Starego zmarła w 1515 r. kilka miesięcy po urodzeniu córki Anny. Została pochowana w Katedrze na Wawelu, gdzie spoczywała prawdopodobnie jedynie do roku 1517, gdy zaczęto budowę nowej kaplicy grobowej. Na ten czas trumnę przeniesiono tymczasowo w nieznane bliżej miejsce.
Powtórny pogrzeb królowej odbył się w 1533 r. Jej szczątki złożono w sarkofagu razem z ciałem zmarłej w międzyczasie 5-letmiej córeczki Anny. Pierwszej restauracji sarkofagu dokonano w 1632 r.. kolejnej w 1840r., a trzeciej połączonej ze zbadaniem i zinwentaryzowaniem jego zawartości w 1874 r.
Podczas obecnych prac konserwatorskich w sarkofagu Barbary Zapolyi znaleziono tubę, a w niej dokument z 1874 r. z podpisami kilku wybitnych krakowian, w tym archeologa, historyka i konserwatora zabytków Józefa Łepkowskiego oraz Jana Matejki.
"Dokument zawiera opis tego, co znaleziono w sarkofagu królowej po jego otwarciu w XIX wieku. Były to jej szczątki i szczątki dziecka, które urodziła tuż przed śmiercią oraz fragmenty tkanin” – mówił Maciej Wilamowski, dyrektor biura Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Dodał, że z treści dokumentu wynika, że sporządzono go w trzech egzemplarzach. Jeden miał się znajdować w Archiwum Kapituły Katedralnej na Wawelu, drugi w Polskiej Akademii Umiejętności, trzeci trafił do sarkofagu.
"Jeśli okaże się, że tamte dwa ciągle istnieją, być może ten odnaleziony właściwym będzie schować tam, gdzie był ponad 130 lat temu” – mówił Wilamowski. Dodał, że jeśli będzie tylko jeden egzemplarz, być może powędruje do archiwum, a do sarkofagu trafi inny z podpisami współczesnych konserwatorów.
W ciągu najbliższych trzech lat konserwacji mają zostać poddane sarkofagi 19 królów, wieszczów i bohaterów narodowych, pochowanych w Katedrze na Wawelu. Koszt prac to 3,82 mln zł. Parafia archikatedralna otrzyma na ten cel ponad 3,1 mln zł z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.
PAP/bp