Tego dnia nie odprawia się mszy świętej. Wierni udają się do kościoła, by święcić pokarmy, niektórzy tradycyjnie nawiedzają Groby Pańskie. Po zachodzie słońca rozpoczyna się liturgia Wigilii Paschalnej, której obrzędy należą już do Niedzieli Zmartwychwstania.
W Watykanie papież Franciszek będzie przewodniczył liturgii Wigilii Wielkanocnej (20.30) w Bazylice św. Piotra w Watykanie.
Według Ojców Kościoła, w Wielką Sobotę Jezus zstąpił do otchłani, by wyzwolić wszystkich pogrążonych w śmierci. Wiele starożytnych tekstów opisuje Chrystusa "budzącego" do nowego życia Adama i Ewę, którzy wraz z całym rodzajem ludzkim przebywali w Szeolu. Dla uczniów Jezusa był to dzień największej próby. Apostołowie rozpierzchli się po śmierci Nauczyciela, a jedyną osobą, która wytrwała w wierze, była Matka Boża. Stąd każda sobota jest w Kościele dniem maryjnym.
Podczas liturgii Wigilii Paschalnej dokonuje się odnowienia obietnic chrztu. Wierni przychodzą do kościoła ze świecami, aby zapalić płomień "nowego życia", symbol zmartwychwstałego Chrystusa. Uroczyście śpiewa się orędzie wielkanocne, tak zwany "Exultet". Słowa hymnu mówią, że noc paschalna jest tą jedyną, która zna godzinę powstania z martwych Chrystusa, nocą, która łączy niebo z ziemią, a sprawy boskie - ze sprawami ludzkimi.
W tradycji polskiej w Wielką Sobotę nawiedza się Groby Pańskie. Zwyczaj urządzania ich wprowadził w XII wieku zakon bożogrobców - Kanoników Regularnych Stróżów Bożego Grobu Jerozolimskiego. Od okresu Powstania Styczniowego nawiedzanie grobów miało wymiar patriotyczny. W różnych okresach historycznych, jak rozbiory, okupacja niemiecka czy stan wojenny, przy Grobach pojawiały się symbole nawiązujące do współczesnych wydarzeń.
Z kolei obrzęd święcenia pokarmów był znany w Kościele Wschodnim i Zachodnim już w VIII wieku. W Polsce pojawił się w XV stuleciu. Początkowo święcono wyłącznie baranka, później także mięso, jaja, ser, masło, ryby oraz liczne przyprawy i zioła. Mięso symbolizuje baranka paschalnego, chleb jest pamiątką rozmnożenia chleba przez Jezusa, a jajo - oznacza symbol rodzącego się życia i Zmartwychwstałego Chrystusa.
W tradycji chrześcijańskiej dzielenie się poświęconym jajkiem oraz składanie przy tym życzeń rozpoczyna uroczyste śniadanie wielkanocne.
Zwyczaj malowania jajek przeznaczonych na stół wielkanocny, był rozpowszechniony w Polsce już w XIII wieku - pisał o nim wówczas ksiądz Wincenty Kadłubek. Ozdobione jaja nazywano "pisankami" lub "kraszankami", w zależności od techniki, którą się posługiwano. Dawniej najpiękniejsze były przeznaczone na prezenty.
IAR/bp