100-lecie wybuchu Wielkiej Wojny. Małopolskie obchody

Dla narodu polskiego Wielka Wojna okazała się szansą na odzyskanie własnego, suwerennego państwa. Małopolska ma szczególne prawo, by rozpocząć czas wspomnień o I wojnie światowej. To właśnie w Krakowie, u progu wielkiej wojny, idea wolności znalazła swój wymiar militarny. 6 sierpnia 1914 roku z krakowskich Oleandrów wyruszyła do walki I Kompania Kadrowa, która stała się zalążkiem polskich sil zbrojnych. Tu również, 2 maja 1915 roku, rozpoczęła się bitwa pod Gorlicami – jedna z największych operacji militarnych I wojny światowej na froncie wschodnim.

Województwo małopolskie, uznając jubileusz jako wspomnienie jednego z najważniejszych wydarzeń historycznych w dziejach Polski, o wymiarze daleko wykraczającym poza ramy I połowy XX wieku, we współpracy z przedstawicielami wszystkich środowisk oraz jednostek samorządu terytorialnego realizuje w latach 2014 – 2015 Program „100 – lecie I wojny światowej”, zakładający organizacje wydarzeń upamiętniających działania wojenne jakie rozegrały się w Małopolsce, jak również propagowanie idei dialogu między narodami, zwłaszcza wśród osób młodego pokolenia.

Małopolski Program Obchodów „100 – lecie I wojny światowej” realizowany jest w oparciu o trzy filary tematyczne:

- „Polska droga do niepodległości”, miejsce realizacji - Kraków, motyw – wymarsz I Kadrowej z Oleandrów, postać - Józef Piłsudski – 2014 r.

Poczytaj o obchodach, które miały miejsce w sierpniu 2014 roku

- „Walka żołnierza polskiego”, miejsce realizacji - Łowczówek, Krzywopłoty, Limanowa, motyw – zmagania żołnierzy polskich na froncie IWŚ, początek budowania polskich sił zbrojnych - 2014 r.

- „Bitwa gorlicka”, miejsce realizacji – powiat gorlicki, motyw – Bitwa Gorlicka jedna z ważniejszych bitew IWŚ, humanizm i pamięć – 2015 r.

19.12.2014 - w  Łowczówku, miejscu, gdzie 100 lat temu odbywały się wojenne zmagania odbędzie się wyjątkowa wigilia żołnierska. Udział w niej zapowiedzieli przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej i prezydenta RP, Bronisława Komorowskiego.

Natomiast między 12 a 14 grudnia w Limanowej odbędą się konferencja naukowa „Wielka wojna w Małopolsce 1914 – pamięć i tożsamość”, rekonstrukcja Bitwy pod Limanową oraz  uroczysta Msza Św. na Wzgórzu Jabłoniec połączona z apelem poległych i składaniem kwiatów oraz zniczy na grobach poległych żołnierzy.

Przygotowania do specjalnych uroczystości trwają już od kilku miesięcy.

- W pierwszej kolejności podjęto decyzję o renowacji cmentarza, gdzie pochowanych jest około 500 żołnierzy – mówi Joanna Kamieniarczyk z Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. "Zastaliśmy cmentarz bez kilku nagrobków, kilka było przemieszczonych. Przywrócono pierwotny układ, zrekonstruowano brakujące krzyże, zmieniono zadaszenie na kaplicy i zamontowano krzyż" - dodaje Kamieniarczyk.

Pierwszy etap renowacji kosztował ponad 100 tysięcy złotych. Kosztami po połowie podzielił się polski i węgierski rząd. Węgrzy mocno angażują się w organizację zbliżających się uroczystości, ponieważ w czasie działań wojennych na południu Małopolski zginęły setki obywateli tego kraju. - Nie możemy o tym zapomnieć – mówi Adrienne Körmendi, konsul generalny Węgier. "Węgrzy są bardzo wdzięczni Polakom za to, że przez tyle lat zachowali w pamięci tych żołnierzy, którzy tutaj walczyli w 1914 roku i oddali życie za wolność waszą i naszą" - podkreśla Körmendi.

W maju 2015 roku zaplanowano uroczystości związane ze stuleciem Bitwy Gorlickiej. Przewidziano nabożeństwo ekumeniczne na Górze Cmentarnej, konferencję naukową, spektakle plenerowe: pokaz musztry paradnej, koncert orkiestr wojskowych oraz rekonstrukcję bitwy pod Gorlicami – Sękowa.

Warto przypomnieć, że Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej w województwie małopolskim wiedzie do miejsc, które w latach 1914–1915 były areną kluczowych zmagań na froncie wschodnim I wojny światowej. Wędrówkę po szlaku rozpoczynamy w Krakowie. Do dziś rozmachem założenia zadziwiają potężne forty Twierdzy Kraków, która odegrała ważną rolę w bitwach stoczonych pod koniec 1914 r. na północ i na południe od stolicy Małopolski. W Krakowie znajduje się Muzeum Lotnictwa Polskiego z zachowanymi autentycznymi samolotami bojowymi z lat I wojny światowej. Także z Krakowa wyruszyła słynna I Kompania Kadrowa Józefa Piłsudskiego – wędrując jej śladami, można dotrzeć do miejsc, w których walczyły polskie oddziały strzeleckie, a później Legiony Polskie Józefa Piłsudskiego. Trasy szlaku prowadzą na pola bitewne na północ od Krakowa, związane z walkamina Jurze Krakowsko-Częstochowskiej w listopadzie 1914 r., a następnie na południe, gdzie stoczone zastały bitwy pod Łapanowem i Limanową i dalej ku terenom, na których na początku maja 1915 r. rozegrała się przełomowa, zwycięska dla Austro-Węgier i Niemiec bitwa pod Gorlicami. Wreszcie docieramy w malownicze pasma Beskidu Niskiego, także pełne wojennych pamiątek. Z kolei będąc w Tarnowie, zobaczymy budynki związane z czasami Wielkiej Wojny, takie jak koszary czy szpital garnizonowy, a podążając na południe, odwiedzimy pola bitwy pod Łowczówkiem, stoczonej w grudniu 1914 r. oraz urokliwe nekropolie ziemi tarnowskiej. WIĘCEJ

Partner Główny:

(mat.prasowe/ew)