Radio Kraków
  • A
  • A
  • A

80 lat temu w Lozannie zmarł Karol Szymanowski

  • Kultura
  • date_range Wtorek, 2017.03.28 13:20 ( Edytowany Poniedziałek, 2021.05.31 00:48 )
Pod Tatrami, w małej góralskiej chałupie, znalazłem swoje miejsce na ziemi – mówił Karol Szymanowski, jeden z najwybitniejszych polskich kompozytorów o zakopiańskiej willi „Atma”. W środę 29 marca przypada 80. rocznica śmierci artysty.

Willa Atma, fot. Marek Mędela

80. rocznica śmierci Karola Szymanowskiego

Fot. M.Koch-Butryn

PAP/wm/kp


 

Zdaniem prezes Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego dr Joanny Domańskiej, w świecie muzycznym dzieła kompozytora przeżywają nieprawdopodobny renesans.

„Repertuar naszego kompozytora podejmują najsłynniejsze orkiestry i opery na świecie. Mamy kolejne wspaniałe wystawienia +Króla Rogera+ na deskach opery w Londynie, w Paryżu, a także w Ameryce Południowej i Północnej. To naprawdę triumfalny pochód twórczości Szymanowskiego” – powiedziała Domańska.

W latach 20. ub. wieku Szymanowski miał w Zakopanem pierwszą styczność z folklorem góralskim, który do tego stopnia go zafascynował, że zaczął się nim inspirować. Właśnie pod wpływem góralskiej muzyki stworzył słynny balet „Harnasie”.

Francuski krytyk muzyczny Emile Vuillermoz, po paryskiej premierze „Harnasiów” w 1936 r. napisał o Szymanowskim, że w „najwyższym stopniu reprezentuje ducha rodzimej rasy i może być uważany za autoryzowanego rzecznika swojej ojczyzny”.

Kompozytor urodził się 3 października 1882 r. w Tymoszówce na Ukrainie, w rodzinie o tradycjach szlacheckich. Tam spędził szczęśliwe lata dzieciństwa i młodości. „W postaci Karola Szymanowskiego jak w soczewce skupia się los Polaków mieszkających na kresach Rzeczpospolitej” – podkreśliła dr Domańska.

W czasie, gdy Polska nie istniała na mapie Europy, dwór Szymanowskich był nie tylko oazą wysokiej kultury, ale przede wszystkim oazą polskości w otaczającym go żywiole rosyjskim, ukraińskim i żydowskim. Patriotyzm był najważniejszą rzeczą wpajaną Karolowi i jego czworgu rodzeństwa przez ojca Stanisława Szymanowskiego, który tak pisał w 1903 r. w liście do syna: „Nawet gdyby który z Twoich poglądów był diametralnie przeciwny mojemu, potrafiłbym to znieść bez wielkiej przykrości, że mógłbyś zatem ze mną zupełnie swobodnie o wszystkim dyskutować. Najboleśniejszym dla mnie byłoby, gdybym spostrzegł w Tobie brak miłości do kraju…”

Od najmłodszych lat Szymanowski grał na fortepianie. Studia muzyczne podjął w Warszawie. Jako kompozytor szybko zyskał sławę w Europie. Kilkakrotnie odwiedził też Stany Zjednoczone, gdzie również odniósł muzyczny sukces. Skomponował kilkadziesiąt dzieł solowych, kameralnych, symfonicznych i wokalno-instrumentalnych. Jego muzyka na stałe weszła do światowego repertuaru.

Szymanowski już od wczesnej młodości przyjeżdżał do Zakopanego, ale dopiero pod koniec życia, w 1930 r., chory na gruźlicę, osiadł tu na stałe w willi "Atma". W zakopiańskim domu Szymanowski skomponował swoje ostatnie utwory, m.in. „Pieśni kurpiowskie”, „Litanię do Marii Panny”, „IV Symfonię koncertującą, II koncert na skrzypce i orkiestrę, dwa mazurki na fortepian. Pod Giewontem pracował także nad baletem „Harnasie”. W swojej twórczości kompozytor chętnie czerpał też z folkloru kurpiowskiego.

Szymanowski zmarł 29 marca 1937 r. w sanatorium w Lozannie. Jest pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie.

W 1967 r. pisarz i krytyk muzyczny Jerzy Waldorff, powołał komitet społeczny, który przeprowadził zbiórkę funduszy na wykupienie willi „Atma” od prywatnej właścicielki. Obecnie znajduje się tu muzeum biograficzne Karola Szymanowskiego, które jest oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie.

Z okazji 80. rocznicy śmierci kompozytora, we wtorek wieczorem w Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbędzie się monograficzny koncert kameralny "U źródeł stylu narodowego muzyki polskiej XX wieku". Para prezydencka, wraz z zaproszonymi gośćmi, będzie miała okazję wysłuchać m.in. Tańca z baletu „Harnasie” w transkrypcji na skrzypce i fortepian.

O popularyzację osoby i twórczości Karola Szymanowskiego dba towarzystwo muzycznego jego imienia, które w tym roku świętuje 40-lecie istnienia.

          W dniu 80. rocznicy śmierci  Karola Szymanowskiego –  patrona Filharmonii Krakowskiej  od 1962 roku,  złożono wiązankę na jego grobie,  w krypcie bazyliki OO. Paulinów na Skałce.

 

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 12:54

    Suplementacja boosterami testosteronu - wszystko co warto o nich wiedzieć

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

  • 15:11

    Uwaga na drogach. W miejscowości Grodzisko w gminie Skała doszło doz zderzenia motocykla i samochodu osobowego. Jed… https://t.co/p0hXuo1BNl

  • 13:13

    Nowy Sącz: trwa akcja Pola Nadziei [ZDJĘCIA] https://t.co/mSxvmJM8Su

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na  Facebooku  oraz  Twitterze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię