Radio Kraków
  • A
  • A
  • A

Władysław Żeleński. Nie tylko Goplana

W dziedzinie twórczości operowej jest uważany za kontynuatora Stanisława Moniuszki, zaś jego pieśni - Antoni Sygietyński, krytyk muzyczny i literacki przełomu XIX i XX wieku - uznał za prawdziwe „klejnoty formy, w których melodia jest wyrazem nastroju, a akompaniament ściślejszą charakterystyką tego wyrazu”. Władysław Żeleński, polski kompozytor, pianista, organista, pedagog, organizator życia muzycznego, wychodzi z zapomnienia. W lipcu minęła 180. rocznica jego urodzin, która stała się pretekstem do wydania przez oficynę Acte Prealable i Fundację im. Władysława Żeleńskiego albumu CD, na którym znalazły się pieśni i duety Władysława Żeleńskiego w wykonaniu Marty Trybulec (sopran), Witolda Wrony (tenor) i Elżbiety Konopczak (fortepian).

fot: A.Malatyńska-Stankiewicz

Władysława Żeleńskiego znamy przede wszystkim jako twórcę i wieloletniego dyrektora Konserwatorium Krakowskiego, słynnej szkoły muzycznej, na tradycję której powołuje się Akademia Muzyczna w Krakowie. Z tego punktu widzenia jest to pierwszy szef krakowskiej uczelni muzycznej. Jego nazwisko kojarzymy z muzyką, ale jego działalność w powszechnym rozumieniu została przyćmiona przez jego syna Tadeusza Boya-Żeleńskiego, lekarza, ale jednak przede wszystkim tłumacza, pisarza, poetę, satyryka, gwiazdę międzywojennej Polski.

Gdyby nie wykonanie w tym sezonie w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w Warszawie opery Goplana Władysława Żeleńskiego, gdzie w tytułowej roli wystąpiła Edyta Piasecka, pewnie nic nie moglibyśmy powiedzieć na temat języka kompozytorskiego tego twórcy. Opera ta zachwyciła, została bardzo doceniona, zainteresowała wielu melomanów i zdobyła tzw. Operowego Oscara, czyli International Opera Awards w kategorii „Dzieło odkryte na nowo”. Przypomnijmy, że spektakl wyreżyserował Janusz Wiśniewski.

Poznanie jednej opery Władysława Żeleńskiego wiosny nie czyni, ale być może nazwisko jej twórcy zainteresuje innych wykonawców i zespoły. Bo przecież dorobek Władysława Żeleńskiego jest dość ogromny. Skomponował 4 opery, 8 okolicznościowych kantat, około 20 utworów chóralnych, zarówno a cappella oraz z towarzyszeniem różnych instrumentów, 18 dzieł orkiestrowych  w tym dwie symfonie, a także muzykę do trzech dramatów, 19 kompozycji kameralnych, 30 utworów na fortepian. Tak na prawdę nie wiadomo, czy to już wszystko. Wiele dzieł tu wymienionych albo zaginęło albo czeka jeszcze na swoje odkrycie. Ostatnio w bibliotece w Pradze Ireneusz Trybulec, lutnista i animator muzyki z Fundacji im. Władysława Żeleńskiego znalazł 12 fug organowych, zaś w Bibliotece Jagiellońskiej rękopis poloneza poświęconego Oskarowi Kolbergowi.

W tym kontekście wydana płyta odsłania jeszcze inne oblicze Władysława Żeleńskiego. Poznajemy doskonałego twórcę pieśni, wrażliwego na piękno słowa, umiejącego w świetny sposób łączyć słowo z muzyką. Warto wiedzieć, że Żeleński napisał około 100 pieśni i uprawiał ten gatunek przez całe życie. Pisał do słów m.in. Zaleskiego, Hanki, Mickiewicza, Syrokomli, Lenartowicza, Krasińskiego, Konopnickiej, Asnyka. Jego utwory zachwycają przede wszystkim świetną melodyką i co ciekawe bardzo interesującą harmonią. Kompozytor też zdecydował się rozbudować partię fortepianu, przez co pianista staje się nie tylko akompaniatorem, ale na równi z śpiewakiem twórcą kształtu utworu. W pieśniach jest wiele ilustracyjności, tak charakterystycznej dla tamtych czasów. Uważni słuchacze na pewno usłyszą w dźwiękach fortepianu szum fal, czy śpiew ptaków.

Na płycie znajduje się 21 utworów o tytułach m.in.:  Opuszczona, Róża dzika, Młoda zaswatana, Z łąk i pól, O pieśni moje. Dla mnie bardzo ciekawa jest Barkarola, duet wokalny do słów Asnyka, czy Dobra noc,  do słów Jachowicza, tercet wokalny (z udziałem Wiktorii Zawistowskiej, mezzosopran) będący modlitwą, prośba o dobrą noc.

Polecam!

 

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 12:56

    Jak poprawić efektywność pracowników produkcyjnych?

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

  • 15:11

    Uwaga na drogach. W miejscowości Grodzisko w gminie Skała doszło doz zderzenia motocykla i samochodu osobowego. Jed… https://t.co/p0hXuo1BNl

  • 13:13

    Nowy Sącz: trwa akcja Pola Nadziei [ZDJĘCIA] https://t.co/mSxvmJM8Su

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na  Facebooku  oraz  Twitterze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię