Remigiusz Grzela
""Obecność. Rozmowy".
Drzewo Babel 2015
Kiedy wśród bliskich mamy kogoś przezywającego żałobę, często nie potrafimy się odnaleźć w nowej, trudnej relacji. Nie umiemy rozmawiać, unikamy tematu, nieporadnie pocieszamy, albo wręcz ograniczamy kontakty i czekamy aż ból się wyciszy.
Remigiusz Grzela takie rozmowy potrafi prowadzić. W swojej książce zebrał dziesięć wywiadów z ludźmi przeżywającymi stratę. Nadał im wspólny tytuł : "Obecność", bo to co łączy te rozmowy, to właśnie zdane, którzy powtarzają wszyscy - mój mąż, moja żona, nasz przyjaciel jest ciągle z nami. Ci, którzy pozostali , czują obecność tych co odeszli. czasem wręcz fizyczną. Leszek Sankowski, mąż Teresy Torańskiej nie chce uporządkować pokoju w którym pracowała, Alicja Kapuścińska odejście Ryszarda Kapuścińskiego traktuje, jak jego kolejny wyjazd i nigdy nie używa słowa "wdowa", a Rutha Wermuth, dziecko Holocaustu, po odnalezieniu po 53 latach brata i jego rychłej śmierci, prasuje ubrania, które po nim zostały.
Pytanie obecność pada zwykle pod koniec rozmowy. Wcześniej są wspomnienia, piękne, wypełnione miłością, pracą, podróżami, rodzinnymi troskami. Kiedy nie ma z kim dzielić tego codziennego życia pozostaje pustka, rozmówcy Grzeli opowiadają i pokazują jak ją wypełnić.
O swoich doświadczeniach mówią: Krystyna Janda, Paula Sawicka, Leszek Sankowski, Alicja Kapuścińska, Joanna Sobolewska-Pyz, Maria Iwaszkiewicz , Krystyna Morgenstern, Ruta Wermuth-Burak, Zuzanna Janin, Julia Hartwig.
To książka o życiu, chociaż opowiada o śmierci. Wracają Nieobecni; słyszymy ich, rozmawiamy z nimi... Nie rezygnujmy z tak ważnych w naszym życiu momentów zadumy, refleksji, medytacji i sięgnijmy po Obecność. Ewa Lipska