Najprościej rzecz ujmując, firmy, które znajdują się w specjalnych strefach ekonomicznych, prowadzą działalność na preferencyjnych warunkach, czyli - na przykład - płacą niższe podatki. To tak zwana pomoc publiczna, która ma przyciągnąć firmy do stref.

Strefy wyznacza się decyzjami administracyjnymi, o ich ustanowienie może wnioskować minister gospodarki, a wniosek akceptuje - lub nie - Rada Ministrów.

Czemu służą specjalne strefy ekonomiczne?

Dzięki nim region, w którym się znajdują, może się lepiej rozwijać. Powstają nowe miejsca pracy, rośnie eksport, zdarza się, że utworzenie strefy przekłada się też na inwestycje wokół nich - na przykład zbudowanie drogi. Bo ważne jest też to, żeby strefy były dogodnie położone - dobrze skomunikowane, z dobrym i wygodym dojadzem, w niewielkiej odległości od autostrady, linii kolejowej czy lotniska.

Tereny "pod" strefę muszą też być uzbrojone, czyli wyposażone we wszystko, czego przedsiebiorcom potrzeba. To wydatek, ale on z reguły lokalnym władzom się zwraca.

Mówimy teraz o plusach, choć są też i minusy istnienia stref.

Na przykład firmy, które w nich działąją, muszą istnieć przez ściśle określony czas, co może być trudne, gdy w reprezentowanej przez nie branży dojdzie do kryzysu. Firmy ze stef są też częściej i dokładniej kontrlowane - jako beneficjenci pomocy publicznej. Generalnie jednak specjalne strefy ekonomiczne kojarzą się raczej dobrze niz źle.

A ile jest ich w Polsce?

14, w tym jedna w Krakowie. To Krakowski Park Technologiczny, który obejmuje łącznie 700 hektarów gruntu i składa się z 17 podstref, zlokalizowanych w 25 gminach na terenie Małopolski i Podkarpacia. Tereny Krakowskiego Parku Technologicznego znajdują się w między innymi w krakowskiej dzielnicy Czyżyny, w podkrakowskich Pychowicach i nieodległym Zabierzowie.

Zanim powiemy o pozostałych lokalizacjach - mała dygresja. W Zabierzowie specjalnie na potrzeby specjalnej strefy ekonomicznej, a dokładnie - jej pracowników - powstał przystanek kolejowy. I było to pamiętne wydarzenie. Takie inwestycje wciąż jeszcze zdarzają się u nas rzadko.

Ale wracając do podstref Krakowskiego Parku Technologicznego - znajdują sie one również w Tarnowie, Suchej Beskidziej, Limanowej, Nowym Sączu, Krośnie i w kilku innych miejscach.

W Małopolsce swoje tereny ma też Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna i Specjalna Sterfa Ekonomiczna EURO PARK z Mielca.

Jakie firmy działają w specjalnych strefach ekonomicznych?

W Krakowskim Parku Technologicznym w Czyżynach na przykład mocno reprezentowana jest branża informatyczna. W Tarnowie powstają nowe fabryki z branży chemicznej, bo specjalna strefa ekonomiczna częściowo znajduje sie na terenie Azotów.

A Krakowski Park Technologiczny  informuje na swoje stronie, że wydał już 208 zezwoleń na działalność gospodarczą i na terenie krakowskiej specjalnej strefy ekonomicznej powstało 21 tysięcy miejsc pracy.

Od kiedy strefy istnieją w Polsce?

Od 1994 roku. Poczatkowo zakładano,  że będą działać 20 lat, potem ten czas przedłużono do 2026 roku.

 

Daniela Motak