Na początek Anna Rydlówna, córka znanego profesora okulistyki prof. Lucjana Rydla i siostra poety - także Lucjana Rydla. Przenosimy się do Bronowic, gdzie 20 listopada 1900 roku odbyło się słynne wesele Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną - upamiętnione potem przez Stanisława Wyspiańskiego. O pielęgniarskich wątkach z Heleną Matogą, pielęgniarką, znawczynią historii pielęgniarstwa rozmawia Marzena Florkowska
- A
- A
- A
Pod Lupą: pielęgniarki sprzed wieku
W tym tygodniu w cyklu Pod lupą oddamy się pod opiekę pielęgniarek - tych sprzed 100 lat. Bo i one odegrały niebagatelną rolę w odzyskiwaniu niepodległości.
Posłuchaj rozmowy z Heleną Matogą
Posłuchaj rozmowy z Heleną Matogą
Jej praca sprawiła, że śmiertelność wśród rannych żołnierzy spadła z 42 do 2%. A nie robiła pozornie nic wielkiego - zadbała o lepsze warunki higieniczne i odżywianie chorych. Dziś w cyklu Pod lupą mowa będzie o założycielce pierwszej świeckiej szkoły pielęgniarstwa przy Szpitalu św. Tomasza w Londynie Florencji Nightingale. To tam kształciły się polskie pielęgniarki, które potem pracowały podczas I wojny światowej. Medal jej imienia jest do dziś najważniejszym międzynarodowym wyróżnieniem pielęgniarskim.
Obrazy Wojciecha Kossaka i Leona Wyczółkowskiego są inspiracją do rozmowy o polskich pielęgniarkach podczas I wojny światowej. Pierwszy to tzw. Piekło karpackie - Dolor et Caritas. Datowany na 1915 rok przedstawia pielęgniarkę w stroju tzw. ekonomki pochylona nad rannym żołnierzem. Drugi obraz to portret Marii Epstein w stroju ekonomki. I to słowo „ekonomka” jest dziś kluczowe.
Pierwsze polskie świeckie pielęgniarki wywodziły się z zamożnych rodzin o wysokiej pozycji społecznej. Żony i córki ziemiańskie, z rodzin profesorów uniwersyteckich, często z bogatego mieszczaństwa, które jednak przeznaczało sporą część majątku na cele dobroczynne. Zachowało się zdjęcie , na którym te młode dziewczyny wybierające pielęgniarstwo jako swoją drogę życiową, beztrosko idą na letni spacer.
Pielęgniarki na archiwalnych zdjęciach
Pielęgniarki na archiwalnych zdjęciach
crop_free
1
/ 4
Zdjęcia ze zbiorów Katolickiego Stowarzyszenia Pielęgniarek i Położnych Polskich w Krakowie
Ignacy Paderewski, pianista, kompozytor, patriota, pierwszy premier rządu w odrodzonej Polsce, w latach 1917-1918 był przedstawicielem Paryskiego Komitetu Narodowego Odrodzenia Polski na terenie USA. Z inicjatywy Komitetu były szkolone, przy czynnej pomocy Heleny Paderewskiej, tzw. szare samarytanki – Amerykanki polskiego pochodzenia, dla których zorganizowano krótkie kursy pomocy pielęgniarskiej przygotowujące do pracy w Polsce. We wrześniu 1918 roku, po zakończeniu wojny, pierwsza ich grupa pod kierunkiem pani Paderewskiej przybyła do Paryża, a miesiąc później do Polski. Ignacy Jan Paderewski przyczynił się także do powołania Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa otwartej w 1921 roku.
Zdjęcia ze zbiorów Katolickiego Stowarzyszenia Pielęgniarek i Położnych Polskich w Krakowie
Ambulatorium PP. Ekonomek w Krakowie
Florencja Nightingale
Szycie ubrań w Pałacu Epsteinów
Anna Rydlówna, Maria Wiszniewska i Maria Epsteinówna podczas spaceru
Dr Adolf Klęsk podczas zabiegu w małym szpitaliku na 8 łóżek przy ul. Warszawskiej w Krakowie
Szkoła Zawodowa Pielęgniarek Stowarzyszenia Pań Ekonomek św. Wincentego a Paulo zwana Szkołą Krakowską lub Starą szkołą
Leon Wyczółkowski, Maria Epstein, pastel, 1918
Uczennice Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa
Sala wykładowa Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa
Uroczystość otwarcia Uniwersyteckiej Szkoły Pielęgniarek i Higienistek w Krakowie w 1925 r.
Uniwersytecka Szkoła Pielęgniarek i Higienistek w Krakowie przy ul. Kopernika
crop_free
1
/ 11
Najnowsze
-
10:11
Zima chwilowo wróciła na Podhale
-
09:41
Rozpoczęła się przebudowa stacji kolejowej Olkusz
-
09:39
Michał Bartel : dla Leosia i moich uczniów!
-
09:34
Od poniedziałku poważne utrudnienia dla pasażerów tramwajów w Krakowie
-
09:16
Co się stanie jeśli obydwaj kandydaci otrzymają taką samą liczbę głosów? Historia zna takie przypadki
-
09:00
Goebbels stanu wojennego idzie po nas
-
08:55
Do 20 maja firmy z Małopolski mogą aplikować o duże środki na zwiększenie swojej konkurencyjności
-
20:46
Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU
-
18:19
Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF
-
15:39
#PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I
-
13:55
RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…
-
12:33
W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ
-
11:03
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM
-
10:11
#RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF
-
09:44
Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1
-
09:21
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm
-
08:54
Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH
-
08:13
RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…
-
07:56
RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…
-
07:27
Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px