Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

O kolędach w "Pod lupą"

Są kolędy znane i zapomniane, lubiane i cieszące się mniejszą sympatią. W cyklu "Pod lupą" przyjrzymy się tym kolędom, które śpiewamy co roku, ale i tym mniej popularnym. Zajrzymy pod ich szatę muzyczną i przeanalizujemy je od strony językowej. Omówimy genezę kolęd i poznamy autorstwo pastorałek. Wyjaśnimy fenomen popularności, ale też powiemy, jak zapamiętać linię melodyczną mało znanych kolęd i do czego tę znajomość później wykorzystać. Zaprasza Wiola Gawlik. Słuchajcie od poniedziałku do piątku o 11:40.

Fot. pixabay


 

Oj, maluśki, maluśki

Kolęda „Oj maluśki, maluśki” jest najpopularniejszą pastorałką góralską. Choć autor i kompozytor są nieznani, to można doszukać się w niej korzeni krakowskich. O jej rodowodzie świadczą liczne gwaryzmy, typowe dla regionu Podhala. Pojawiają się także archaizmy, ale to czyni ją jeszcze piękniejszą. 

O pastorałce „Oj, maluśki, maluśki” rozmawiają prof. Stanisław Koziara, językoznawca z Katedry Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Pedagogicznego i Wiola Gawlik.

Przyjechały chłopy

Pastorałka „Przyjechały chłopy” pochodzi z powiatu radomskiego. Choć jest mało znana w Małopolsce, to są chętni, by się jej nauczyć śpiewać. Jak zapamiętać linię melodyczną mało popularnych kolęd? Do czego później tę znajomość wykorzystać? I co daje wspólne śpiewanie kolęd? Tego postarała dowiedzieć się Wiola Gawlik w rozmowie z Katarzyną Dorotą z Muzeum Etnograficznego.

"Cicha noc" to kolęda lubiana na całym świecie. Choć została skomponowana w Austrii w 1818 roku przez Franza Xavera Grubera, organistę kościelnego, a autorem słów był wikariusz ks. Josef Mohr, to dziś doczekała się wielu tłumaczeń. Skąd ten fenomen popularności? Czy chodzi o treść zawartą w kolędzie, czy łatwość tłumaczenia wynika z prostych zwrotów językowych?

Odpowiedzi na to pytanie szukają prof. Stanisław Koziara, językoznawca z Katedry Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Pedagogicznego i Wiola Gawlik.

Jam jest dudka

"Jam jest dudka" to bardzo stara, zapomniana kantyczka. Charakteryzuje się szybkim tempem i rytmicznością. W każdej strofie pojawia się nowy instrument, więc bogata jest jej strona instrumentalna. Zwrotki można wykonywać solo, a refren wspólnie. Jeśli ktoś chce przypomnieć sobie melodię tej pastorałki, to proszę posłuchać rozmowy Wioli Gawlik i Ewy Warty-Śmietany, śpiewaczki, prezes Fundacji Pomocy Artystom Polskim Czardasz.

Bóg się rodzi

Nazywana jest królową wszystkich kolęd lub hymnem bożonarodzeniowym. Pierwotnie nosiła tytuł „Pieśń o narodzeniu Pańskim” i wchodziła w skład zbioru 29 Pieśni nabożnych. Tę poetycką pieśń napisał Franciszek Karpiński, łącząc styl wzniosły i potoczny. Jej stronę językową wzbogacił o liczne oksymorony, antytezy i antynomie, czyniąc ją poważną i dostojną.

O kolędzie "Bóg się rodzi" rozmawiają prof. Stanisław Koziara, językoznawca z Katedry Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Pedagogicznego i Wiola Gawlik.

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 17:52

    Kamil Stoch z Michalem Doleżalem, ale poza kadrą!

  • 17:31

    Po skargach kierowców - sygnalizacja świetlna na ul. Opolskiej i al. 29-go listopada będzie dostosowywać sygnał do natężenia ruchu

  • 17:17

    TEATR | "URBAN. Idę po was..." w Teatrze Łaźnia Nowa

  • 13:30

    Odpowiedzialność prawna za wykorzystanie sztucznej inteligencji - nowe uregulowania Unii Europejskiej

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię