Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

SKS – niezgoda na kłamstwo

Studencki Komitet Solidarności w Krakowie powstał na fali wzburzenia śmiercią Studenta UJ – Stanisław Pyjasa, którego zwłoki znaleziono 7 maja 1977 w bramie kamienicy przy ul. Szewskiej 7. W ciągu kilku lat SKS-om udało się znacznie ożywić środowiska studenckie i przygotować grunt pod powstanie Niezależnego Zrzeszenia Studentów – co nastąpiło wkrótce po podpisaniu Porozumień Sierpniowych, jesienią 1980 roku. O znaczeniu Studenckiego Komitetu Solidarności i walce o wolności obywatelskie i prawdy w życiu publicznym w programie "Pamięć niepodległości" dyskutowali Lilianna Sonik, współzałożycielka SKS -u , dziś znana publicystka, założycielka Stowarzyszenia "Instytut dziedzictwa", dr Cecylia Kuta z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie oraz dr Józef Ruszar współzałożyciel SKS -u , b. współpracownik RWE, wykładowca Akademii Ignatianum. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.

Kraków 15 maja 1977. Fot.AIPN

Krakowski SKS

Studencki Komitet Solidarności w Krakowie powstał na fali wzburzenia śmiercią Studenta UJ – Stanisław Pyjasa, którego zwłoki znaleziono 7 maja 1977 w bramie kamienicy przy ul. Szewskiej.  Śmierć ta zrazu była zagadkowa, ale bardzo szybko prokuratura i prasa zaczęły lansować wersję o nieszczęśliwym wypadku, wbrew mnożącym się wątpliwościom.

Wcześniej, bo jesienią 1976 Pyjas i kilkoro spośród jego koleżanek i kolegów włączyli się w akcję pomocy dla represjonowanych robotników Radomia i Ursusa, którą koordynował Komitet Obrony Robotników.

W kwietniu młodzi ludzie dostali serię anonimów z pogróżkami, najbardziej atakowany był w nich Pyjas. W przeddzień śmierci Pyjas był  widziany w towarzystwie człowieka z krakowskiego półświatka – byłego boksera (kilka miesięcy później w niewyjaśnionych okolicznościach giną zarówno bokser, jak i ów świadek).

Wszystko to przekonuje kolegów Pyjasa, że za jego śmiercią stoi Służba Bezpieczeństwa.  Na tym gruncie rodzi się pomysł zorganizowania w Krakowie publicznej żałoby. A ponieważ akurat zbliżają się coroczne Juvenalia, młodzi ludzie apelują do studentów, by nie uczestniczyli w zabawie, lecz przyłączyli się do żałoby.

 

Z dokumentów SB. Fragment oceny i planu operacyjnych przedsięwzięć... 2.06 1977. AIPN

 

15 maja w kościele oo. dominikanów zostaje odprawiona msza św. żałobna w intencji Pyjasa, a po niej zostaje sformowany pochód z czarnymi chorągwiami spod kościoła oo. dominikanów na ulicę Szewska. Drugi pochód odbywa się wieczorem z Szewskiej pod Wawel, gdzie zostaje proklamowane utworzenie Studenckiego Komitetu Solidarności.

SKS deklaruje swoją solidarność z KOR-em i wzywa do prac na rzecz utworzenia powszechnej i apolitycznej organizacji studenckiej. Jest to swoiste votum nieufności w stosunku do Socjalistycznego Zrzeszenia Studentów Polskich – monopolistycznej i kontrolowanej przez PZPR organizacji studenckiej.

                                           ***

Powstanie krakowskiego SKS-u stało się impulsem dla utworzenia analogicznych komitetów w kilku miastach akademickich. SKS-om udało się w ciągu kilku lat znacznie ożywić środowiska studenckie i przygotować grunt pod powstanie Niezależnego Zrzeszenia Studentów – co nastąpi wkrótce po podpisaniu Porozumień Sierpniowych, jesienią 1980 roku.

(RG/IPN)

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 22:05

    "Bajkowy świat" Pawła Erazmusa na wystawie w Pałacu Sztuki

  • 22:05

    Złoto kosmicznego pyłu… Joanny Warchoł w Pałacu Sztuki

  • 17:30

    Zacznijmy liczyć się w Polsce. Wypełniajcie ankietę! Kampania Porozumienia Autyzm-Polska

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię