Czerniak gałki ocznej jest, według szacunków lekarzy, najczęstszym nowotworem wewnętrznym oka występującym u osób dorosłych. Statystyki mówią, że aż 20% czerniaków jest umiejscowionych właśnie w gałce ocznej.
Ważne: 90 proc. czerniaków można wykryć podczas badania dna oka !!!
Czerniak złośliwy to nowotwór, który rozwija się z komórek barwnikowych, czyli melanocytów. Wbrew pozorom, znajdują się one nie tylko na skórze, ale również w gałce ocznej (na tęczówce, w siatkówce, naczyniówce oraz ciele rzęskowym), a nawet w niektórych częściach mózgu. Wszędzie tam może rozwinąć się czerniak.
Najczęstszym umiejscowieniem nowotworu (oprócz skóry i błon śluzowych) jest właśnie gałka oczna. Rozwijający się tam nowotwór długo nie daje żadnych objawów i wykrywa się go zwykle przypadkiem, podczas wizyty u okulisty.
Krakowscy okuliści dzięki naukowcom z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN stworzyli pierwszą w Polsce placówkę leczącą złośliwy nowotwór - czerniaka oka.Niszczenie komórek nowotworowych następuje poprzez naświetlanie ich wiązką rozpędzonych w cyklotronie protonów.
W uproszczeniu metoda polega na tym, że komórki nowotworowe w oku najpierw są precyzyjnie naznaczane, a następnie naświetlane wiązką protonów, która jest przyspieszana w cyklotronie do prędkości stu tysięcy kilometrów na sekundę, przy czym precyzja wnikania określana jest co do dziesiątych części milimetra. Pacjent najpierw jest przyjmowany do Kliniki Okulistycznej Szpitala Uniwersyteckiego. Tam lekarze naszywają mu na oko znaczniki, które określają pozycję guza. Następnie chorzy odwożeni są do części medycznej Instytutu Fizyki. Tam zasiadają na specjalnym fotelu, a na twarz nakładane są im maski, które ją unieruchomią.