W roku 2015 Pracownia Konserwacji Tkanin i Ubiorów Muzeum Narodowego w Krakowie rozpoczęła prace konserwatorskie przy XVI-wiecznym kobiercu tureckim z motywami czintamani. Kobierzec ten jest wyjątkowy, ponieważ należy do grupy największych zachowanych na świecie. Jego powierzchnia to prawie 40 metrów kwadratowych ( 1063 cm długości i 372 cm szerokości). Właśnie ta ogromna powierzchnia stanowi zasadniczą trudność i wyzwanie dla zespołu konserwatorów tkanin.
W oparciu o analizę kompozycji, identyfikację motywów i technikę wykonania, przeprowadzone przed laty przez dr Beatę Biedrońską Słotową, wykonanie kobierca przypisane zostało warsztatowi tureckiemu czynnemu w 2.poł.wieku XVI w Kairze. W roku 1901 został przekazany do zbiorów MNK z kościoła Bożego Ciała w Krakowie. Według tradycji kościelnej dywan został podarowany przez Stanisława Jabłonowskiego, pułkownika króla Jana Sobieskiego, po jego powrocie ze zwycięskiej, wiedeńskiej bitwy.
"Kobierzec jest bardzo zniszczony, zachował się w ośmiu częściach, co budzi pytanie o cel takich podziałów. Nie można tego tłumaczyć tylko przerwaniem struktury powiązań osnowy, wątku i perskich węzłów wynikających ze zniszczeń powstałych podczas użytkowania. Niektóre "przecięcia" swoją regularną linią świadczą o celowym wyodrębnianiu części. Być może na potrzeby użytkownika albo świadomych jego wartości kolekcjonerów dzieł sztuki. Jeden z brakujących fragmentów znajduje się obecnie w zbiorach monachijskiego Muzeum Etnologicznego. Wielokrotnie na przestrzeni wieków kobierzec poddawany był zabiegom zabezpieczającym. Ich nawarstwianie przetrwało w postaci różnych łat, łateczek i ściegów wykonanych różnymi nićmi. Tak zwane lokalne podkłady konsolidowały miejsca ubytków i z naszej perspektywy prowizorycznie, ale jednak zabezpieczały przed całkowitym rozproszeniem fragmentów - podkreśla Anna Olkuśnik-Tabisz, kierownik Pracowni Konserwacji Tkanin MNK
Zespół konserwatorów, fizyków, chemików i mikrobiologów zaproponował dla kobierca bardzo szeroki program badawczy. Większą część badań przeprowadzi Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych LANBOZ działające od 2004 roku w MNK, oraz mikrobiolodzy z Katedry Mikrobiologii Uniwersytetu Ekonomicznego.
jn/mat. prasowe MNK