Ginęli w obozach koncentracyjnych i obozach pracy a także w zatłoczonych gettach żydowskich. Wędrujące tabory rozstrzeliwano w lasach i wsiach. Setki miejsc na terenie okupowanej Polski przez Niemców w czasie II wojny światowej, a także na terenie m. in. dzisiejszej Ukrainy, Białorusi, Litwy, w Chorwacji, w Czechach i w samych Niemczech przypominają o Holokauście Romów i Sinti. Cyganie ratowali się ucieczką, buntem takim, jak ten w KL Auschwitz-Birkenau w 1944 roku, ale też walką w ruchu oporu. O zagładzie i walce Romów w czasie II wojny światowej w Kole Kultury 2 sierpnia rozmawiali prof. Sławomir Kapralski socjolog i antropolog z Instytutu Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego i Jolanta Drużyńska.
Grupa Cyganów w obozie w Bełżcu. Fot. W.Sieredzki dla nazistowskiej ”Krakauer Zeitung”/NAC
Instytut Pamięci i Dziedzictwa Romów oraz Ofiar Holokaustu podaje, że "podczas wojny zginęło około 35 spośród 50 tys. zamieszkujących przedwojenną Polskę Romów, zarówno tych prowadzących wędrowny tryb życia, jak i tych od wielu już lat osiadłych. Szacunkowa liczba Romów eksterminowanych w obozach koncentracyjnych wynosi 500 tysięcy osób: mężczyzn, kobiet i dzieci. Ilu ich zginęło w egzekucjach na miejscu schwytania? Tego nikt nie jest w stanie podać. Po 1945 r. pozostało w Polsce ok. 12-15 tys. Romów."
- Całkowitej liczby zamordowanych Romów w Europie nie poznamy nigdy - mówi profesor Sławomir Kapralski, pół miliona to "liczba symboliczna" wskazująca na romskie cierpienie i poczucie subiektywnej straty...
Na terenie dawnego Generalnego Gubernatorstwa odnotowanych zostało, jak do tej pory, 180 miejsc, w których dokonano mordu na Romach.
Fot. Muzeum Okręgowe w Tarnowie
Na pomnikowej tablicy w borzęckim lesie (Borzęcin Dolny), gdzie zostali zamordowani przez Niemców Cyganie z Polskiej Romy (dwadzieścia dziewięć osób), obok informacji o dacie mordu, znalazł się fragment wiersza Papuszy: "Nie było życia dla Cyganów w mieście/ i na wsi zabijali, zabijali nas. Co robić? Szły z dziećmi Cyganki w las,/ daleko w las, by nie znalazły nas niemieckie psy".
Pomnik został odsłonięty w 2011 roku (zrekonstruowany po zniszczeniu w 2016 r.) podczas XII Taboru Pamięci Romów. Autorką pomnika jest romska artystka Małgorzata Mirga -Tas.
Zbiorowa mogiła Romów zamordowanych w Żabnie przez Niemców w 1943 roku
fot.J.Drużyńska
Zbiorowa mogiła Romów z grupy Bergita Roma (93 osoby) na cmentarzu w Szczurowej
Radio Kraków informuje,
iż od dnia 25 maja 2018 roku wprowadza aktualizację polityki prywatności i zabezpieczeń w zakresie przetwarzania
danych osobowych. Niniejsza informacja ma na celu zapoznanie osoby korzystające z Portalu Radia Kraków oraz
słuchaczy Radia Kraków ze szczegółami stosowanych przez Radio Kraków technologii oraz z przepisami o ochronie
danych osobowych, obowiązujących od dnia 25 maja 2018 roku. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami
zawartymi w Polityce Prywatności.
